De impact van het succes van Halley's voorspellingen, verfijnd door Clairaut (Messier vond de komeet in september 1758), was aanzienlijk. Hij stelde definitief de theorie van de universele zwaartekracht en mechanica volgens Newton vast. Hij heeft kometen waarvan de onbeduidende massa geen gevaar vormt voor onze aarde definitief gedemystificeerd. de afmetingen van de vaste kern zijn extreem klein met een aanzienlijke verlenging van het haar dat deze omringt en de staart die van de zon af is gericht. We kunnen bedenken dat de legenden en fantasievolle eigenschappen die aan kometen worden toegeschreven, vanaf het midden van de 18e eeuw niet meer serieus werden genomen.
In 1910 baarde de terugkeer van de komeet van Halley echter opnieuw zorgen. De aarde zou inderdaad in de staart van de komeet terechtkomen... op voorwaarde dat deze lang genoeg, recht genoeg en breed genoeg is. De fysieke aard van deze staart, de grootte van de deeltjes en de eigenschappen van de gassen waaruit deze staart bestaat, waren aan het begin van de twintigste eeuw slecht bekend. Afhankelijk van hun temperament zagen sommigen zichzelf ‘doorzeefd’ met meteoroïden zoals machinegeweerprojectielen, anderen ‘ondergedompeld’ in een mephitische en dodelijke adem. De astrofysica is al in staat de associatie tussen kometen – komeetstaarten – vallende sterren aan te tonen en de eerste componenten die in de haartjes worden geïdentificeerd te specificeren. In 1868 bevestigde Huggins een waarneming van Donati uit 1864 en identificeerde hij het Koolstof C2-molecuul (Zwanenband). In 1881 ontdekten Huggins en Draper de radicaal CN (cyaan) en in 1907 werd CO+ ontdekt. Toen astronomen aan de vooravond van de terugkeer van 1910 werden ondervraagd, waren ze er naïef trots op om de opmerkelijke vooruitgang te presenteren die ze hadden geboekt in het begrijpen van de chemische aard van kometen. De pers versterkte het nieuws snel: wanneer onze aarde het dichtst bij de komeet is en deze bij zijn staart wordt aangeraakt, zal de atmosfeer worden vergiftigd door dodelijke gassen. Het CN-radicaal wordt het bekende gif “cyanide” en CO+ wordt het niet minder gevaarlijke kooldioxide en koolmonoxide.
Het maakte niet uit dat de aarde de staart meer dan 25 miljoen kilometer van de kern zou kruisen (of zestig keer de afstand van de maan): de staarten van kometen reiken veel verder de ruimte in. We waren ons niet bewust van de kromming van de staart (waardoor de aarde ernaast zou passeren) en de zeer lage dichtheid van de caudale omgeving (duizend moleculen per kubieke centimeter).
19 mei 1910 zou het einde markeren van een wereld... en van vele illusies. Gevoed door de behoefte aan sensatie die mensen ertoe aanzet krantenpapier te kopen (tegenwoordig zouden we zeggen “een primeur”)… “de angst voor de komeet, voor de hand liggend en erkend onder het gewone volk...”, drukt een bericht uit Turijn uit. Nog een uit Rome: "de biechtvaders zijn overbelast met werk..." ... "Het Sint-Pietersplein wordt van twee tot vier uur 's ochtends overspoeld door een ware menigte..." ... "de nadering van de komeet verstoort aanzienlijk de Chinezen die vrezen dat dit niet de voorloper is van een ernstige nationale crisis”, meldt het Reuters Agentschap (inderdaad, het rijk is aan het instorten). In Mannheim veroorzaakt een hevige storm ‘ongelooflijke paniek’, maar in New York ‘is alles een komeet, de hoeden, de stropdassen, de sieraden… er werden fantastische prijzen betaald om in de nacht van 18 op 19 mei de daken vast te houden. van de meeste gebouwen worden chemische fabrikanten overspoeld met bestellingen voor zuurstofballonnen voor degenen die bang zijn voor de schadelijke gassen.” In Keulen “zal het een herhaling zijn van de carnavalsvieringen, we organiseren een kometenfestival” (je kunt net zo goed sterven tijdens het vieren!). In Luik “moeten opticiens een fortuin hebben verdiend...” en acht dagen voor de algemene verkiezingen valt de zeer welwillende “Gazette de Liège” op door zijn schaamteloze politieke uitbuiting van de gebeurtenissen: “snel nog een laatste goed werk: genereus geven aan de collectanten van het Katholieke Schoolfonds..." [[We zullen met winst het artikel van H. Dupuis raadplegen in Hemel en aarde, vlucht. 101, blz. 217-220, 1985: “1910: we plegen zelfmoord, we vieren… maar bovenal zijn we teleurgesteld”. ]].
Alles is een voorwendsel voor uitbuiting, het is niet de armada van chartervluchten, de snelle toeristische uitstapjes naar Tenerife of Réunion, de koortsachtige publicatie van overvloedige en dure literatuur, de verklaringen van astrologen (Tweeling, wees voorzichtig!) en de meedogenloze verkoop van telescopen of verrekijkers die de periheliumpassage van 1986 tot een uitzondering op de regel zullen maken!
Een goede formulering van het probleem hebben we te danken aan Gassendi (1592-1656): “Ja, kometen zijn echt beangstigend… maar vanwege onze domheid”. Laten we aan dit scherpzinnige rationalisme een meer pragmatische gedachte van de prins van de humanisten toevoegen: “Ik wou dat oorlogen geen andere oorzaken hadden dan de gal van soevereinen die door een of andere komeet werd verhit! Een bekwame arts zou met een paar doses rabarber spoedig de zoetheid van de vrede terugbrengen.”
French 
Dutch