BELGISCHE MUSEA, MONUMENTEN, VERZAMELINGEN
HET MUSEUM VAN DE BOEKDRUKKUNST
IN DE KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK ALBERT I
deur
J.-M. HOREMANS
Uitgegeven door de afdeling Onderwijs van de Koninklijke Bibliotheek Albert I
Museum voor Boekdrukkunst, VZW
Keizerslaan 4, 1000 Brussel.
Toegang vrij.
Open: elke dag, van 9 tot 17 u. Namens zondag.
Een verklarende catalogus (50 F) wordt aangeboden bij de ingang der tentoonstellingszalen (verdieping -2) en aan de toonbank, waar mannen de publikaties verkoopt (verdieping 0).
Rondleidingen worden georgeerd voor groepen; Deze dienen aangevraagd bij de Educatieve Dienst van de Koninklijke Bibliotheek, tel. 02/513 61 80 – 283.
Fotomuseum Boekdrukkunst
Algebrakast – één jaar van de 20e rij
Algebrapuzzel – beginjaren 20e eeuw
HISTORISCH OVERZICHT
De drukkunst – men vergeet dat over 't algemeen – is een uitvinding uit het Verre Oosten, die naast de xylografie, de typografie (losse letters) bekend is. Ongelukkiglijk bleef ze in China de gevangene van het keizerlijke privilege en van het aantal tekens en kende ze slechts een belangrijke revolutie in het midden van de l5de euw in West-Europa. De ontwikkeling van de papierindustrie, de uitvinding van de losse letter in geproduceerde streken van West-Europa (prototypografische uitgaven in de oude Nederlanden, Gutenberg te Mainz) en vloeibare mogelijkheden om de boeken, pijlers van de gedachte, te vermenigvuldigen, vormen de voortekenen van een sociale tragedie ontwikkeling: in de plaats van het intellectuele voorrecht van een elite (aristocratie van clerus) komt langzaam aan de grotere rol van de burgerij en later van het volk.
Omdat een vreemd technisch conservativisme, dat misschien te illegaal is est aan de traditionele en hinderlijke gildevorming, zullen de drukpers in hout, die parallel door Gutenberg uitgedacht werd, het zonder grote verandering volhouden tot het einde van de l8de eeuw en zal ze, gedurende vier eeuwen , een iconografisch motief, dat overvloedig voorkomt, verstrekt. Het is zeker dat vanaf de 19de euw de boekdrukkunst een tweede hoge vlucht genomen heeft door de ingebruikneming van drijfkracht en de inktrol, maar tijdens vier euwen was er geenszins van de hydraulische kracht, die nochtans op andere gebieden gebruikt werd en vooral bij de productie van de papierpap.
Het is zelfs paradoxaal dat van drukkers met dit rudimentair gereedschap een merkwaardige kwaliteit in het werk kon bereiken: sommige incunabelen (vroeger dan 1501 gedrukt) bewijzen de technische virtuositeit van de eerste drukkers, die bekwaam waren op éénzelfde pagina en verschi llende lettertekens tekst in kanttekening op een harmoniuze wijze you verenigen. Zelfs later, als je naar de volgende deur gaat, kun je luxegoederen in het boek krijgen.
Ze laten zelfs de boekdrukkunst onberoerd. Van cultuur tot democratiseringspolitiek: er heeft een Franse Revolutie plaatsgevonden en de industriële ontwikkelingen zijn de afgelopen jaren veranderd. De toenemende vraag naar boeken, kranten, allerlei drukwerk (vlugschriften, pamfletten) in een almaar kleiner wordend tijdsbestek en toenemende oplaag brengt technische elektriciteit met zich mee en in de eerste plaats de uitvinding van de metalen mechanische pers. Je kon het beste gebruik maken van de hutten per persoon. We waren al in de 18e eeuw (mannen die uiterlijk niet in 1795 leefden) werden vervolmaakt door Lord Stanhope en werden midden in de wereld geboren. Deze drukpers, waarvan slechts weinig exemplaren op het vasteland bestaan, zal model staan voor de drukpers van Jullien en als inspiratiebron dienen voor een geur drukpersen die van de originele enkel verschillen door secundaire technische kenmerken (Franse drukpersen: Gaveaux met dubbel tegenwicht; Belgische persen: Lejeune, Uytterelst, uit Vermeulen met een voornamelijk tegenwicht in de vorm van een leeuw; Al deze personen worden vandaag nog gebruikt in de grondige drukkunst en voor de artistieke druk van hout de linoleumsneden, vous want est slechts een kleine arbeid en een minimum van ambachtspraktijk vereist.