3. IN DE VROEGERE DORSSCHUUR EN MAALDERIJ IS DE (HOOGSTWAARSCHIJNLIJK) OUDSTE STOOMMACHINE VAN BELGIE BEWAARD!
Het betreft hier een verticale gietijzeren stoommachine, met directe aandrijving op het wiel. Van de ontwerper tot de exacte koper, wij worden geïnformeerd.
Uit archiefonderzoek[[ Gent, Rijksarchief, Provinciaal Archief 1830-1850, Aanvragen stoommachines (Stoommachines, bundel 2196).]]blijkt nochtans: Op 20 mei 1840 wordt door Marcellin Vandevelde, “burgemeester en distilleerder” [[In 1845 werd deze gelijk lid van de pas opgerichte nijverheidskamer van Landskouter, een gemeente die toen slechts één stokerij en enkele steenbakkerijen bezat …]] een aanvraag ingediend tot plaatsing van een verticale stoommachine van 4 pk., “voor het gebruik van het malen van het graan voor de distilleerderij en het beheer ervan, evenals het vermalen van de vlasbroden tot meel voor het gebruik ervan...’
In twee woorden die niet gespecificeerd zijn:
“… (Dhr. Vandevelde) verklaart een oude stoommachine met een vermogen van vier pk te hebben gekocht die in de plaats van Ekkergem in een katoenspinnerij werkte...” [[ Zie voetnoot (2).]]
Op de aanvraag toegevoegde plannen wordt de inplanting van de huidige machine aangegeven. Het technisch verslag der expertise is – jammer genoeg – niet bewaard, zelfs niet als een tekening van de machine.
De toestemming tot plaatsing werd op 28 juli 1840 afgeleverd door de Bestendige Deputatie.
Hoewel verroest, bestaat deze machine nog steeds. Houd er rekening mee dat de restauratie momenteel aan de gang is. Als u geen problemen ondervindt met uw apparatuur, moet u wachten tot het einde van het restauratieproces.
Gelieve ons te contacteren op het adres (Voetbalstraat 4, 9000 Gent) van de Rijksdienst voor Monumenten- en Landschapszorg, Jozef II-straat 30, 1040 Brussel. Met dank.]] In sommige werd er gebruik gemaakt van persluchtgeneratoren om een verdwenen stoomketel te vervangen. In dit geval is echter in West-Vlaanderen recentelijk een enorme ketel geinventariseerd, welke – hoewel recenter – het brekende stuk defect zou kunnen komen aanvullen.
Tot slot dient aangegeven op de wijze waarop de overbrenging van derijfkracht van deze stoommachine geschiedde: net zoals bij eerdere wind- en watermolens werd gebruik gemaakt van een ijzeren drijfstang, waarbij zich een houten tandwiel met kammen bevonden. Bij ons weten is dit de enige plaats waar een stoommachine wordt verkocht, nog merkbaar est.
De aandrijving van de maalstoelen werd later aangepast dmv riemschijf en drijfriemen, zodat de twee methoden naast elkaar bestaan.