WETENSCHAP IN HET LICHT VAN HAAR GESCHIEDENIS – 2024

Zoals elk jaar organiseren de CNHS en de Bibliothèque des Riches-Claires de conferentiecyclus “Wetenschap in het licht van haar geschiedenis.
Deze conferenties zullen plaatsvinden in de Riches Claires-bibliotheek, Riches Clairesstraat 24 in 1000 Brussel, van 18.30 uur tot 19.30 uur.

Reservering aangevraagd per e-mail aan bp1@brucity.education
of telefonisch op 02 548 26 10

Avec le soutien de la Commission communautaire française

Programma
Donderdag 22 februari 2024
Openbare baden. Wassen in de stad (België, 1850-2000) door Sophie Richelle, Universiteit van Ottawa
Het zijn weinig bekende plekken, die in de vergetelheid raakten door de komst van individuele badkamers in de huizen vanaf de jaren vijftig. Toch vertellen openbare badhuizen ons iets over de stad en het leven van de arbeidersklasse. Ze zijn nog steeds in de meeste Belgische steden te vinden en getuigen van een geschiedenis van intieme gebaren die niet ontsnapt aan de alledaagse ongelijkheden op basis van klasse en geslacht.

Donderdag 28 maart 2024
De duizend-en-één levens van Marie Curie door Brigitte van Tiggelen, Instituut voor wetenschapsgeschiedenis, Philadelphia
De naam Marie Curie is universeel bekend, net als die van Albert Einstein. Ze was de eerste Nobelprijswinnaar, de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de Sorbonne, de eerste vrouwelijke wetenschapper die werd opgenomen in het Pantheon. Ze is een symbool en rolmodel geworden voor vrouwen in de wetenschap. Haar leven is veelvuldig verteld in boeken, toneelstukken en films. Onder de laatste releases bevindt zich de biopic "Radioactive"
wisselt momenten af met biografische accenten en meer algemene reflecties op de toekomst
wetenschappelijke ontdekkingen en de verantwoordelijkheid van wetenschappers. Een kans om de
de manier waarop geschiedenis wordt geschreven en de manier waarop wetenschappers daarin worden gerepresenteerd.

Donderdag 25 april 2024
Het onverklaarbare verklaren: de pestepidemie in de Renaissance door Elisabeth Moreau, FNRS-ULB
Tijdens de Renaissance waren pestilentiële koortsen een categorie van dodelijke epidemische ziekten. Voor artsen uit die tijd waren de plotselinge opkomst en oorsprong ervan moeilijk te verklaren.
Door dit thema te onderzoeken in de zogenaamde "Galenische" medische traditie van de 16e eeuw, zullen we zien
De interpretatie van de "occulte" oorzaken van epidemieën door de Franse arts Jean Fernel
dodelijke ziekten en hun behandeling die gericht zijn op het menselijk lichaam en de omgevingslucht.

Bij de oprichting in 1882 bracht het Nationaal Instituut voor Geografie, een particuliere onderneming, vooraanstaande figuren uit de Belgische politieke en financiële wereld samen, tot aan koning Leopold II. In volle triomf van de geografie (Driver, 2001) publiceerde het Instituut talrijke werken (monografieën, kaarten, globes), publiceerde een tijdschrift en ging zelfs zo ver dat het een expeditie naar Congo financierde. De verkenningen en doelstellingen van de koning voor deze regio vormen een van de aandachtspunten van het bedrijf. De geschiedenis van de cartografie – doordrenkt van patriottisme – of het aardrijkskundeonderwijs zijn andere. Aan de hand van tot nu toe weinig gebruikte archieven verkent deze conferentie de geschiedenis van dit instituut, getuige de overlap tussen geografie, kapitalisme en politiek in ons land.

Donderdag 16 mei 2024
Wat is een getal in de 16e eeuw? De waarden rondom Simon Stevin door Jean-Marie Coquard, EST, Universiteit Parijs-Saclay

Het is moeilijk om een getal te definiëren. Als de klassieken uit de oudheid al definities gaven, kwamen deze niet overeen met de gebruiken van de kooplieden en ambachtslieden uit de 16e eeuw, die over het algemeen geen definities hadden. Op het kruispunt van verschillende maatschappelijke groepen grepen professoren in de commerciële rekenkunde of ingenieurs uit de Renaissance de grote auteurs uit de oudheid aan en legitimeerden dagelijkse rekenpraktijken in het licht van hun ethische, religieuze of humanistische waarden. Simon Stevin (1548-1620), afkomstig uit een Brugse familie, koopman, hoogleraar en later ingenieur, speelde een belangrijke rol bij de vorming van een modern getalbegrip binnen het kader van de nieuwe republiek der Nederlanden.