1981 – 4(2)

De tweede bijdrage – ditmaal echt onder boekvorm – is van de hand van de RTBF-journalist Paul Danblon en verscheen in de reeks “1830-1980”, onder de succesvolle titel “150 ans de Sciences”.

Gelijktijdig tweezijdige probleembenadering, nu eens door de ingenieur als gebruiker van de exacte wetenschappen, dan weer door de journalist die meer open staat voor de menswetenschappen, laat hoogstaande verwachtingen toe.

Als het om de Belgische onafhankelijkheid gaat, valt het zeker niet samen met het nullpunt van het wetenschappelijk denken en van de technologische ontwikkeling en elf gewesten.

Beide auteurs hebben bewust een verrassende aangevoeld, dat veel verder woorden in het verleden moesten hebben. ondanks Prof.ir. Quintyn “20 dagen per jaar tot België 150” aankondigt, vooral zijn feitelijk vertrekpunt weinig met dit van Paul Danblon. Als het zich in de 15e eeuw bevindt, zal het iets later zwemmen. Quintyn suggestie – terecht – het onschatbaar belang van Gutenberg's innovatieve uitvinding: de boekdrukkunst (1454). Het is veelbetekenend, dat onze gewesten nauwelijks enkele decennia later, 23 volwaardige drukkerijen telden. Brabant (inclusief Antwerpen, Brussel en Leuven) kent geen 16 rekeningen, maar het duurt niet langer dan Brugge, Gent, Aalst en Oudenaarde. Toonaangevend waren Leuven (met 8), Antwerpen (met 7) en Brugge (met 3 drukkerijen). Het kwaadaardige Brussel kon slechts op één enkele drukkerij bogen. Dit zou er kunnen op wijzen, dat haar bijdrage tot het intellectuele leven nog niet zo belangrijk was.

Wij kunnen het profiteren van Prof. Quintyn bijtreden. Hoe zit het met de toekomst, ook al hebben we het over evolutie (welke revolutie is dat geweest?) Wat is het beste aan dit boek? Het is ons verteld dat de journalist Danblon – voor wie het gedrukte woord een werkinstrument is – zonder meer voorbij te gaan aan deze wereldveranderende historische gebeurtenis. Nu hebben we de waarheid gehoord over de uittocht van de intelligentie van de wereld, die ook op het punt staat onthuld te worden door de goden van de wereld. Nochtans hebben al deze gebeurtenissen hun stempel gedrukt op de duurzame ontwikkeling (of tijdelijke afbouw) van het wetenschappelijk denken in ons gedeelte van de Lage Landen. Het blijft een raadsel, waarom Danblon zijn betoog pas aanvat met de werkzaamheden van de medicus Vesalius († 1564).

Dit zijn de auteurs die in het duister tasten en die in de toekomst als eersten over hen zullen horen. Het is bijzonder spijtig dat geen van beide uitsluitsel rond de vraag heeft geleid, de onze gedachten gedurende die lange periode, al dan niet van ieder vermeldenswaardig intellectueel creëren gespeend zijn gebleven. Als je niet weet wat je denkt, hoe zit het dan met je intelligentie – minder individualisme? Wij achten het weinig waarschijnlijk dat een volk, dat bij machte hoog is, te scheren o‧m. Wanneer de afbeeldingen op de achtergrond worden geschilderd, wordt de tekst op dezelfde manier weergegeven als de andere.

Verder mag de wetenschapsmens – zowel denker als praktijk – nooit losgedacht worden van de maatschappij waarin hij evolueert. Zijn ware betekenis spiegelt zich af tegen een achtergrond van culturele, politieke, sociale en ekonomische gebeurtenissen (die niet zelden aan de grondslag liggen van zijn werken). Gisteren bleef de journalist Danblon helaas in gebreke, terwijl de ingenieur Quintyn meer oog had voor de volledige historische tekst. Is het lastig van soortgelijke verschillen in de aangewende werkmethodes, dat figuren met wereldfaam (zoals Leo Baekeland en Lieven Gevaert) wel bij Quintyn, maar niet bij Danblon terug te vinden zijn? Dit hiaat in het werk van Danblon, wordt nog beklemtoond door de aanvullende beperking die hij zich (bewust of verrassend) heeft gedefinieerd: het gebruik van de wetenschap, alsde uitsluitend de nkwwereld van de fysicus, chemicus, bioloog of medicus. Als er zeker rekening mee wordt gehouden door de ingenieurs die we hebben getest, zul je er iets aan moeten doen. Door het hoor je van wetenschap als een alleenrecht van de academici, ontstaan voor de leek een scheefgetrokken beeld van de werkelijkheid.

Zoek op de site

Zoekopdracht